Կոմիտաս Վարդապետը Գևորգյան ճեմարանի իր սիրելի աշակերտներից մեկի՝ վարդաբլուրցի Ավետ Տեր- Պողոսյանի ուղեկցությամբ այցելել է Վարդաբլուր, հյուրընկալվել Տեր–Եղիա քահանա Զոհրաբյանին և գրի առել Լոռվա գութաներգն ու Կալի երգը։ Գյուղում խեցեգործությունը, նույնպես կապված է Կոմիտասի և իր ծննդավայր Քյոթահիայի հետ, որն Օսմանյան կայսրության խեցեգործական արվեստի կենտրոնն էր։ Հիմնվելով այս պատմության և ավանդույթի վրա՝ ԺԱԻ–ն դեռ 3 տարի առաջ նախաձեռնեց ու սկսեց իրականացնել «Կոմիտաս․ հողը և երգը ծրագիրը»։