Սոցիալական մեդիայում տարածվում են մի շարք օգտատերերի գրառումներ, որոնք պնդում են, թե ՀՀ հանրակրթական դպրոցի 5-րդ դասարանի «Մայրենի» առարկայի դասագրքում ադրբեջանցի հեղինակի պատմվածք է ներառված։
Հայաստանում քանի՞ 5-րդ դասարանի աշակերտ կա։ Այդ աշակերտների ծնողները նորմա՞լ են համարում իրենց երեխաների դասագրքերի…
Опубликовано Լուսինե Բարսեղյան Четверг, 1 февраля 2024 г.
Սոցցանցերում հրապարակումներից հետո լուրը շարունակել է տարածվել՝ հայտնվելով մամուլում։
Փաստերի ստուգման հարթակն ուսումնասիրել է «Մայրենի» առարկայի 5-րդ դասարանի դասագիրքն ու պարզել, որ այնտեղ ադրբեջանցի հեղինակի ստեղծագործություն չկա։
FIP.am-ն ուսումնասիրել է նաև ֆեյսբուքյան Zona Postive էջի հրապարակված տեսանյութն և գրառումը: Առաջինում երևում է «Մանկական պատմվածքների ժողովածու» գիրքը, որում ներառված է նաև պատմվածք, որը էջը վերագրել է ադրբեջանցի հեղինակի։
Էջը հաջորդ գրառման մեջ նկատել է, որ գրքի նույն շարադրանքով պատմվածքներից մեկը ներառվել է 2023 թվականին տպագրված 5-րդ դասարանի «Մայրենի» առարկայի դասագրքում․ դասագրքում, սակայն պատմվածքի հեղինակը հայ է՝ Արթուր Մանուկյան անունով, որը իրեն վերագրել է ադրբեջանցի հեղինակի ստեղծագործությունը։
Այսպես, գիրքը տպագրվել է 2008 թվականին Save the Children հիմնադրամի կողմից և այն ժամանակ երաշխավորվել է ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության կողմից։ Ժողովածուի պատմվածքները մշակվել են Հայաստանի, Վրաստանի ու Ադրբեջանի հեղինակների կողմից ռուսերեն գրված սցենարների հիման վրա, և դրանք մշակել ու ավարտուն տեսքի է բերել Բերնարդինե Սարգսյանը։
FIP.am-ի հետ զրույցում գրքի թարգմանիչ Նունե Թորոսյանը պատմել է, որ Save the Children հիմնադրամի դրամաշնորհի շրջանակում հայ, ադրբեջանցի և վրացի սցենարիստները մանկական ֆիլմի ռուսալեզու սցենար են մշակել, և ամեն սցենարիստի հանձնարարված է եղել ֆիլմի թեմատիկ հատվածներից մեկը։
Թորոսյանը նշում է, որ հետագայում հիմնադրամի հայաստանյան մասնաճյուղի հետ գործակցությամբ որոշվել է ֆիլմի սցենարը վերածել պատմվածքների՝ տեղայնացնելով դրանք հայկական միջավայրին․ թարգմանիչը նշել է, որ հայ հեղինակ Բերնարդինե Սարգսյանն է ֆիլմի սցենարի թեմատիկ դրվագները մշակել՝ համապատասխանեցնելով դրանք հայկական միջավայրին ու անձնանուններին։
FIP.am-ը ևս նկատել է, որ պատմվածքի հերոսները հայկական անձնանուններով երեխաներ են։
Հատկանշական է, որ Թորոսյանը տեղյակ չէ, թե ով է արդեն 5-րդ դասարանի դասագրքում պատմվածքի հեղինակ ներկայացվող Արթուր Մանուկյանը, և ինչու է պատմվածքը նրան վերագրվել։
Aravot.am-ի զրույցում դասագրքի համահեղինակներից, բանասիրական գիտությունների դոկտոր Աշոտ Գալստյանն ասել է, որ տարբեր էլեկտրոնային հարթակներում բազմաթիվ ստեղծագործություններ կան, որոնք արժի, որ քննության նյութ դառնան: «Սա նաև ժամանակի և չափորոշչի պահանջ է: Այս դասագիրքը ոչ թե գրականության, այլ մայրենիի դասագիրք է, որի հիմնական նպատակներից է կարծիք և դիրքորոշում արտահայտելու կարողության, ինչպես նաև լեզվական մշակույթի զարգացումը»,- նշել է դասագրքի հեղինակը։
Փաստացի, ֆեյսբուքյան էջը հայ, վրացի ու ադրբեջանցի սցենարիստների գործակցությամբ ստեղծված մանկական ֆիլմի սցենարի մոտիվներով հայ հեղինակի մշակած ու տեղայնացրած պատմվածքը վերագրել է ադրբեջանցի հեղինակի։