«Հայաստանը հաջողությամբ է դուրս եկել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հետևանքով առաջացած լուրջ քաղաքական ճգնաժամից, որն ինքնին իսկական հաջողություն է»,- ասել են Կիմմո Կիլյունենը (Ֆինլանդիա, SOC) և Բորիանա Աբերգը (Շվեդիա, EPP/CD), Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) Հայաստանի պարտավորությունների և պարտականությունների մոնիտորինգի զեկուցողները:
Նրանք ելույթ են ունեցել 2021 թվականի նոյեմբերի 3-5-ը Հայաստան կատարած այցի ավարտին: «Ճգնաժամը լուծվեց արտահերթ ընտրությունների անցկացմամբ՝ կազմակերպված ժողովրդավարական ձևով, չնայած խիստ բևեռացված միջավայրին»,- ավելացրել են եվրոպացի պատգամավորները՝ տեղեկացնում է ԵԽԽՎ կայքը:
«Այդ բևեռացումը, ցավոք, առկա է Ազգային ժողովում և չի նպաստում խորհրդարանական ճիշտ մշակույթի կայացմանը, որտեղ մեծամասնությունն ու ընդդիմությունը կառուցողական և հարգալից ձևով դիմակայում են միմյանց՝ հետևելով հստակ ընդգծված ու տարբերվող քաղաքական կողմնորոշումներին: Մյուս կողմից, պարզ է, որ կառուցվում են ինստիտուցիոնալ հավասարակշռություններ և որոշակի հակակշիռներ, ինչպիսին Մարդու իրավունքների պաշտպանն է: Մենք կարող ենք միայն խրախուսել Հայաստանի իշխանություններին՝ շարունակելու այս ճանապարհը և, անհրաժեշտության դեպքում, ապահովելու այլ ինստիտուտների անկախությունը, ինչպիսին է Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը, օրինակ՝ դրան տալով սահմանադրական կարգավիճակ:
Մենք քաջ գիտակցում ենք, որ հայ բնակչության և իշխանությունների վստահությունը դատական համակարգի նկատմամբ ցածր է, և դա շարունակվում է արդեն մի քանի տարի։ Եթե դատական համակարգի բարեփոխումն անհրաժեշտ է, այն պետք է կատարվի եվրոպական չափանիշներին համապատասխան: Դա մասնավորապես վերաբերում է դատավորների պաշտոնավարության, անվտանգության երաշխիքի սկզբունքին, այնպիսի մթնոլորտի ստեղծմանը, որտեղ պահպանվում է նրանց պաշտոնի արժանապատվությունը, նրանց բարեխղճությունը չի ենթարկվում կոլեկտիվ ու հրապարակային կասկածի։
Ինչ վերաբերում է ԶԼՄ-ներին, ապա մենք տեղյակ ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունից հետո Հայաստանի իշխանությունները բախվում են ապատեղեկատվության և ատելության խոսքի աննախադեպ մակարդակի։ Դա բացատրում է խոսքի ազատության շրջանակը խստացնելու նրանց պատրաստակամությունը՝ վիրավորանքի համար տուգանքներն ավելացնելու կամ «լուրջ վիրավորանքները» քրեականացնելու միջոցով, ինչպես դա արեցին մարտին և հուլիսին։ Այնուամենայնիվ, բացառիկ կանխարգելիչ պատժամիջոցներից բացի կան նաև այլ միջոցներ, և մենք կոչ ենք անում Հայաստանի իշխանություններին մշակել համապարփակ միջնաժամկետ և երկարաժամկետ ռազմավարություն, որը կլուծի լրատվամիջոցների սեփականության թափանցիկությանը, դրանց հնարավոր կենտրոնացմանը, լրագրողների անկայուն կարգավիճակին և ինքնակարգավորման մեխանիզմներին վերաբերող հարցերը. խնդիրներ, որոնք ուղղակիորեն կապված են լրատվական ոլորտում ատելության խոսքի տարածման հետ։
Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունից անվնաս դուրս չի եկել: Մեր այցը սահմանամերձ Երասխ հիշեցրեց, որ խաղաղության համապարփակ համաձայնագրի բացակայության պայմաններում վտանգավոր իրավիճակը պահպանվում է, իսկ խաղաղ բնակիչները թանկ են վճարում դրա համար: Այնուամենայնիվ, դժվար պայմաններում Հայաստանը կարողացել է շարունակել առաջընթացը ժողովրդավարության, օրենքի գերակայության ու մարդու իրավունքների ճանապարհով, և դա ողջունելի է»,- եզրափակել են եվրոպացի պատգամավորները։